Hiện nay có nhiều loại dụng cụ pha trà. dụng cụ pha trà muôn màu muôn vẻ, nhiều hình dạng, kích thước, chất liệu khác nhau làm nên sự đa dạng, phong phú, vừa độc đáo nghệ thuật, kế thừa tinh hoa trà đạo vừa phát triển mang tính tiện nghi, hiện đại. Thông qua bài viết này Tinh hoa gốm sứ hi vọng bạn đọc hiểu hơn về những trà cụ có trong bộ dụng cụ ấm chén pha trà phổ biến hiện nay.

1.Thân bàn trà đạo (khay trà, bàn trà)

Thân bàn trà đạo có công dụng là nơi chứa các trà cụ.

 

Khay trà thường có kích thước bé hơn bàn trà, nhẹ hơn, dễ di chuyển cho các buổi thưởng trà ngoài trời.

Bàn trà kích thước rộng hơn, đầm và nặng hơn, thường làm từ gỗ tự nhiên nguyên khối có chống thấm nước, chống bám bụi và dễ vệ sinh, lau chùi.

 

Bàn trà thường được thiết kế có không gian đặt bộ bếp điện vừa vặn, thường ở bên phải của bàn trà ( đa phần người sử dụng thuận tay phải, tiện điều khiển bếp và dùng ấm rót nước pha trà).

Bàn trà rộng rãi nên bố trí được nhiều trà cụ, thích hợp cho không gian sản khách sạn, trà phòng, phòng khách gia đình,…

Khay trà ( bàn trà) đều được thiết kế vùng trũng thấp để thoát nước, bên dưới có đầu nối ống dẫn nước thải ra ngoài.

2.Bộ bếp điện thông minh đa năng

 

Nồi chần(tráng) chén trà

Nồi chần có tác dụng chứa nước đun sôi để chần qua ấm chén trước khi dùng, đảm bảo vệ sinh, làm ấm chén trà.

Nồi chần được đặt cố định trên bếp qua khớp điện. Dễ dàng lấy nước từ vòi, cảm ứng đủ lượng nước, tự động thêm nước và đun sôi tự động.

Ấm đun nước pha trà

Ấm đun nước được đặt đối xứng với nồi chần trên bếp, về phía gần với chủ trà hơn.

Giống như nồi chần, ấm đun tự động lấy nước, đun sôi và thêm nước tự động. Ấm đun còn tích hợp nhiệt kế bên trong để đo nhiệt độ nước trong ấm, được hiển thị ở màn hình  giúp chủ trà theo dõi nhiệt độ sôi của nước sao cho phù hợp với từng loại trà.

Bếp điện lấy nước và đun sôi tự động

Với bảng điều khiển đơn giản, dễ sử dụng và an toàn với trẻ em ( bấm 2 lần để khởi động). Bộ bếp điện không ồn, không bức xạ, điều chỉnh nhiệt độ sôi, tự động đun sôi khi nước nguội, màn hình led hiển thị.

Hiện nay trên thị trường có bản tiếng Trung và tiếng Việt, dễ dàng cho người sử dụng.

Bộ bếp điện đa dạng mẫu mã cho khách hàng lựa chọn, tích hợp nhiều tiện ích hiện hại hơn, đa dạng màu sắc hơn.

3.Bộ dụng cụ ấm chén pha trà đạo Trung Quốc

Ấm pha trà

Ấm pha trà là dụng cụ dùng để chứa hỗn hợp trà và nước nóng pha trà trong thời gian nhất định, tạo điều kiện cho lá trà tiếp xúc với nước được tối ưu nhất để cho ra nước trà thơm ngon chuẩn vị.

Ấm pha trà được phân loại theo chất liệu: Ấm tử sa, Ấm thủy tinh, Ấm sành,…
Nếu phân loại dựa theo dung tích có độc ẩm, song ẩm và quần ẩm.

Dưới bàn tay khéo léo của nghệ nhân, ấm pha trà có nhiều hình dáng, mẫu mã đầy tính nghệ thuật, những biến thể của ấm pha trà như cối pha trà, thiếu nữ pha trà,… thay vì có quai tay để cầm rót nước ra từ vòi ấm, các biến thể của ấm dùng khớp xoay, khi mở nước trong ấm tự động chảy xuống.

Dù ở biến thể nào, yêu cầu của ấm là nắp ấm luôn kín để tránh thoát hơi, thoát nhiệt đảm bảo hương thơm của trà, tạo điều kiện tối ưu nhất để hãm trà cho ra chất lượng như mong muốn.

Khi pha trà, lượng nước pha trà cho vào thường là 3 phần 4 dung tích ấm.

Chén tống

Chén tống hay chén công đạo. Từ tống là trại âm từ từ tướng trong “chén tướng” “chén quân”.

Chén công đạo nghĩa là sự công bằng, có chức năng chứa nước trà đã qua lọc trà từ ấm pha trà, Nơi chứa đựng đồng đều hương vị, màu sắc, đậm độ.

Chén tống thường có dung tích bằng ấm pha trà. Nước trà từ ấm pha qua lọc trà đến chén tống, gia giảm nhiệt độ dần, vì vậy chén tống còn giúp tránh nước trà quá nóng, bỏng nhiệt khi thưởng trà.

Chén quân

Chén quân là chén uống trà, chén quân (chén con) dùng để chứa trà rót từ chén tống, đặt lên lót trà và mời trà.

Chén quân có dung tích nhỏ, thường vừa 1 vài ngụm trà nhỏ.

Quân có 6, 8, 10 chén. Người Việt chuộng số lượng chén quân là 6, có thể thấy set ấm chén pha trà thường là một ấm và 6 chén con khá phổ biến tại Việt Nam. Các sét ấm chén pha trà có 8 và 10 chén quân thường thấy trên bàn trà đạo của người Trung Hoa.

Thông thường trong sét trà cụ chén quân có số lượng nhiều, dung tích cũng nhỏ hơn. Nghệ nhân chế tác chén quân dựa trên dung tích của ấm trà sao cho phù hợp cho một lần pha trà và thưởng thức.

Chén quân cũng có sự phân loại theo mùa: xuân ẩm, hạ ẩm, thu ẩm và đông ẩm. Chén quân xuân ẩm và thu ẩm có dộ dày thành chén vừa phải. Chén quân xuân ẩm thường mỏng hơn, thoát nhiệt nhanh. Chén quân đông ẩm lại có thành dày hơn tăng giữ nhiệt.

Người yêu trà và văn hóa trà đạo thường có sự tinh tế trong chọn chén quân, thường sở hữu vài bộ ấm chén theo sở thích và cũng phù hợp với tiết khí vùng miền.

Chén thưởng hương

Có lẽ chén thưởng hương là một loại chén khá lạ lẫm với văn hóa thưởng trà của người Việt Nam, mặc dù người Việt Nam ưa chuộng các loại trà ướp hương như trà nhài, trà cúc, trà sen,…

Nếu như người Việt có thói quen thưởng hương trực tiếp từ chén quân, Trung Quốc sử dụng một loại chén đặc biệt, thường có vành miệng nhỏ hơn chén quân để úp ngược không để trà chảy ra ngoài.

Thay vì từ chén tống rót trà ra chén quân và thưởng thức. Trà được rót trực tiếp vào chén thưởng hương, sau đó đặt úp các chén quân lên chén thưởng hương và úp ngược lại, mời trà.

Chén thưởng hương giúp giữ nhiệt tốt, tránh thoát hương chậm giúp người thưởng thức được hương vị đặc trưng của trà.

Khi thưởng trà, không nâng chén quân lên để thưởng hương, mà dùng tay nhấc chén thưởng hương lên, để trà chảy hết vào chén quân, hương thơm bám lên thành chén và đưa chén thưởng hương lên, hít một làn hương ẩm, ấm áp và đầy bay bổng.

Thưởng hương trà đầy nghệ thuật, giúp tinh thần sản khoái, và giúp cảm vị trà được trọn vẹn hơn.

Liễn trà

Liễn trà thường ít được dùng phổ biến tại Việt Nam, chỉ có một số ít người Hoa tại Việt Nam còn thói quen dùng liễn trà.

 

Liễn trà là một loại ấm đơn ẩm, và cũng là một chén to có nắp và có đế nâng. Thường dùng chính nó để pha trà và uống trực tiếp.

Liễn trà thường được dùng trong các lễ Nghi dâng trà lên bậc tiền bối, cha mẹ ông bà, khách quý đến nhà.

Trong trà đạo, Liễn trà được dùng như một biến thể của độc ẩm.

4.Các linh vật và trà cụ

Trên bàn trà thường bố trí các phẩm vật mang lại may mắn và vượng vận cho chủ trà, ngoài trang trí, giá trị phong thủy, các linh vật giúp chủ trà cảm thấy sống động, nhiều thú vui hơn khi thưởng trà.

Chú tiểu

Thường đi một cặp. Chú tiểu có vòi chảy dựa trên áp suất, người trong giới trà đạo thường ngâm cặp chú tiểu trong nước để đưa nước vào trong. Mỗi lần rót nước nóng lên, sự giãn nỡ vì nhiệt và chênh lệch áp suất nên nước bên trong theo lỗ thoát ra ngoài.

Cóc trà (thiềm thừ)

Cóc trà có màu sắc thay đổi theo nhiệt độ nước cũng là thú vui (pet trà) khi thưởng thức trà đạo. Sau khi rót nước vào ấm trà, chủ trà thường rót lên cóc trà để dựa trên màu sắc biến chuyển, dự đoán khá chính xác nhiệt độ sôi của nước.

5.Bộ trà cụ 6 chi tiết

Nhíp trà (gắp chén)

Dùng để gắp chén trà sau khi chần và mời trà. Tránh bỏng nhiệt và cũng đảm bảo vệ sinh, tránh trường hợp tay chạm vành miệng chén.

Một công dụng khác, nhíp trà giúp gắp lá trà ra khỏi ấm sau mỗi lần dùng bị bám dính trong thành ấm.

Kim trà (trâm trà)

 

Kim trà dùng để thông tắc cặn trà có trong vòi ấm pha trà tại diện tổ ong giữa vòi và thân ấm pha trà, ngoài ra còn có công dụng đảo (xáo) lá trà trong ấm.

 

Muỗng trà (xẻng trà)

Có công dụng dùng để lấy trà trong hũ đựng trà, chất liệu làm muỗng trà có thể là nhựa sinh học, tre, gỗ, gốm, thủy tinh,… ít được làm từ kim loại tránh ảnh hưởng đến hương vị của trà.

 

Gạt trà

Gạt trà có công dụng đi kèm với muỗng trà. Khi lấy trà trong hũ đựng, có thể dùng gạt trà gạt qua muỗng trà, lấy đủ lượng trà cần thiết. Khi cho trà vào miệng ấm trà qua phễu trà, có thể dùng gạt để đưa trà vào.

Gạt trà là công cụ giúp tay không trực tiếp chạm vào trà, mất vệ sinh và ảnh hưởng đến trà vị, là điều tối kị trong trà đạo.

Phễu trà

Phễu trà có hình loa phễu, giúp đưa trà vào miệng ấm pha trà dễ dàng hơn, tránh rơi vãi ra ngoài.

Hộp đựng trà cụ (cống trà)

Cống trà là hộp chứa các trà cụ trên, vừa sạch sẽ vệ sinh vừa gọn gàng.

 

Bộ trà cụ 6 món được chế tác từ nhiều chất liệu khác nhau, như nhựa sinh học có ưu điểm nhẹ, dễ vệ sinh, bền, giá rẻ. Với chất liệu tre thân thiện, an toàn. Ngoài ra còn được làm từ gỗ điêu khắc tinh sảo, gốm sứ cao cấp…thể hiện phong cách sở thích của chủ trà.

6.Các trà cụ khác:

Hũ dựng trà: dùng để đựng trà, hũ đựng trà thường được làm bằng gốm sứ, có nắp đậy kín và có tấm lót chống ẩm, an toàn, vệ sinh, bảo quản đươc hương vị của trà trong thời gian lâu, tránh ẩm mốc.

Lọc trà: được chế tác nhiều hình dạng, lá sen, bàn tay, diện cối,… thay cho hình dạng phễu lọc thông thường. Có tác dụng lọc cặn trà, để nước trà từ ấm pha trà qua chén tống được trong hơn, loại bỏ cặn gây khó chịu khi thưởng thức.

Chổi trà:
Dùng để dưỡng ấm trà, vệ sinh, lau quét các cặn bụi trà lâu ngày bám trên trong ấm trà, lọc trà.

Khăn trà: dùng để vệ sinh khay trà, lau dọn sau mỗi buổi thưởng trà.

Lót trà: dùng để tránh bỏng và tránh tiếp xúc trực tiếp với chén uống trà khi mời trà. Mỗi set thường có 6 lót trà đi kèm.