Tìm hiểu về các dụng cụ pha trà Nhật Bản – bí quyết cho chén trà hoàn hảo

Dụng cụ pha trà đạo Nhật Bản, hay còn gọi là Chanoyu (茶の湯), là một nghệ thuật tinh tế và đầy triết lý đã tồn tại hàng thế kỷ trong văn hóa Nhật Bản. Không đơn thuần là việc uống trà, trà đạo là một hình thức nghệ thuật, nơi mỗi hành động, cử chỉ và chi tiết nhỏ đều mang ý nghĩa sâu sắc. Nghệ thuật này không chỉ dạy con người cách thưởng thức trà mà còn là cách để sống hài hòa, tinh tế và tôn trọng những giá trị tinh thần cao quý.

Trong trà đạo, các dụng cụ pha trà đóng vai trò rất quan trọng, giúp thực hiện các nghi thức pha trà đúng cách và tạo nên hương vị trà chuẩn nhất. Mỗi dụng cụ như ấm trà, chén trà, dụng cụ đánh trà đều được chọn lựa cẩn thận với các tiêu chí về chất liệu, hình dạng và chức năng. Vậy các dụng cụ nào quan trọng khi pha trà ở Nhật Bản? Cùng Tinh Hoa Gốm Sứ giải đáp trong bài viết này.

1. Tổng hợp các dụng cụ pha trà Nhật Bản cơ bản

1.1. Kyusu (Ấm trà )

• Miêu tả đặc điểm: Kyusu là loại ấm pha trà truyền thống của Nhật Bản, nổi bật với thiết kế vòi ngắn và tay cầm ngang đặc trưng, giúp dễ dàng điều chỉnh lượng trà khi rót. Ấm thường có dung tích nhỏ, phù hợp để pha trà xanh như Sencha hoặc Gyokuro.
• Vật liệu: Kyusu thường được làm từ gốm, đất nung hoặc sứ. Một số loại ấm đặc biệt còn có lớp bên trong bằng gang, giúp giữ nhiệt lâu hơn và ổn định hương vị trà.
• Cách sử dụng: Người Nhật thường sử dụng Kyusu để pha trà xanh với nước nóng ở nhiệt độ từ 60-80°C, giúp chiết xuất hương vị tinh tế nhất của lá trà mà không làm mất đi dưỡng chất. Nên đổ trà ra từng ly nhỏ để đảm bảo sự đồng đều về hương vị giữa các tách trà.

1.2. Chawan (Chén uống trà)

• Chức năng: Chawan không chỉ là vật dụng để uống trà mà còn là trung tâm của nghi lễ trà đạo. Khi thưởng thức trà, người uống sẽ cầm chén bằng cả hai tay, cảm nhận sự mát lạnh của gốm và hương thơm của trà, tạo ra sự kết nối giữa người và tự nhiên.
• Hình dạng đặc biệt: Chawan có hình dạng khá lớn, miệng rộng và phần thân sâu, giúp người uống dễ dàng khuấy đều bột trà xanh (Matcha) và thưởng thức trà mà không lo bị tràn. Hình dạng này cũng cho phép giữ nhiệt tốt, giúp trà duy trì nhiệt độ lý tưởng trong suốt quá trình uống.

1.3. Chasen (Dụng cụ đánh trà)

• Vai trò: Chasen là cây đánh trà được làm từ tre, có nhiều sợi nhỏ tạo thành các đường vân giúp tạo bọt khi pha bột trà Matcha. Đây là công cụ quan trọng trong trà đạo, giúp trà đạt được độ sủi bọt mịn, giúp hương vị trà trở nên đậm đà và ngon miệng hơn.
• Cách lựa chọn: Có nhiều loại Chasen với số lượng vân tre khác nhau, phù hợp với các loại trà và cách pha khác nhau. Loại Chasen phổ biến có khoảng 80 vân tre, nhưng có loại đặc biệt có đến hơn 100 vân.
• Cách bảo quản: Chasen cần được rửa nhẹ nhàng bằng nước ấm sau khi sử dụng và để khô tự nhiên. Tránh để tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc phơi nắng trực tiếp vì có thể làm giòn và gãy các vân tre.

1.4. Chashaku (Muỗng gỗ lấy trà)

• Công dụng: Chashaku là chiếc muỗng nhỏ làm từ tre, dùng để lấy bột trà Matcha. Kích thước và hình dáng của Chashaku được thiết kế vừa vặn để đo lường lượng trà một cách chính xác cho mỗi lần pha, giúp giữ đúng tỷ lệ và hương vị của trà.
• Cách sử dụng: Để sử dụng, người pha trà sẽ lấy một lượng bột trà bằng Chashaku, sau đó đưa vào Chawan trước khi đổ nước nóng. Lượng trà này thường là 1-2 muỗng tùy thuộc vào sở thích về độ đậm của trà.

1.5. Natsume (Hộp đựng trà)

• Chất liệu: Natsume thường được làm từ gỗ hoặc sơn mài, với thiết kế kín đáo và tinh xảo, nhằm bảo quản bột trà Matcha khỏi ánh sáng và độ ẩm. Một số loại Natsume đặc biệt còn được làm từ các loại gỗ quý hoặc sơn vàng, thể hiện sự sang trọng trong nghi thức trà đạo.
• Kiểu dáng: Hình dáng của Natsume thường tròn, nhỏ gọn với nắp khít, đảm bảo hương vị trà luôn tươi mới. Natsume không chỉ là một dụng cụ bảo quản mà còn là biểu tượng của sự tinh tế và trang nhã trong các buổi lễ trà.
• Cách bảo quản: Để bảo quản trà tốt, Natsume cần được đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao. Hộp Natsume cần được lau chùi nhẹ nhàng, tránh va đập để giữ vẻ ngoài bóng đẹp.

2. Cách Sử Dụng Dụng Cụ Pha Trà Nhật Bản Đúng Cách

Hướng dẫn chi tiết cách pha trà theo phong cách Nhật Bản

• Bước 1: Cho lá trà vào ấm trà. Với lá trà xanh, dùng khoảng 2-3g trà cho mỗi cốc nước (tương đương một muỗng nhỏ). Bột Matcha thường dùng ít hơn do hương vị đậm đà hơn.
• Bước 2: Đun nước ở nhiệt độ 70-80°C cho dụng cụ pha trà hoặc 60-70°C cho bột Matcha. Nước quá nóng có thể làm trà bị đắng.
• Bước 3: Rót nước vào ấm trà, để trà ngấm trong khoảng 30-40 giây.
• Bước 4: Rót trà ra chén uống trà từ từ, luân phiên giữa các chén để đảm bảo hương vị đồng đều.

Quy trình làm sạch và bảo quản các dụng cụ trà sau khi sử dụng

1. Ấm trà và chén uống trà: Làm sạch dụng cụ ấm trà và chén uống trà bằng nước ấm. Không nên dùng xà phòng vì có thể làm thay đổi mùi vị của trà trong các lần pha tiếp theo. Bảo quản dụng cụ để nơi khô thoáng, tránh va đập mạnh để không bị nứt vì ấm trà từ gốm hoặc đất nung.
2. Dụng cụ đánh trà: Sau khi sử dụng, ngâm dụng cụ đánh trà trong nước ấm và rửa nhẹ nhàng để loại bỏ bột trà còn bám trên các vân tre. Không dùng xà phòng để rửa dụng cụ đánh trà. Bảo quản để kho tự nhiên ở nơi khô thoáng, tránh tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc ánh nắng trực tiếp. Khi không sử dụng, nên để dụng cụ đánh trà trên giá đỡ để tránh biến dạng.
3. Muỗng gỗ: Lau nhẹ muỗng gỗ bằng khăn khô hoặc vải mềm sau mỗi lần sử dụng để loại bỏ bột trà. Bảo quản tránh ngâm nước lâu hoặc để ở nơi ẩm ướt vì có thể làm cong hoặc biến dạng muỗng gỗ. Để muỗng ở nơi khô ráo, thoáng mát.
4. Hộp đựng trà: Lau nhẹ nhàng bề mặt bên ngoài của hộp đựng trà bằng khăn mềm. Tránh rửa trực tiếp bằng nước để không làm hỏng lớp sơn mài. Bảo quản để ở ơi khô ráo, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp và nhiệt độ cao để đảm bảo bột trà bên trong không bị ẩm mốc và giữ được độ tươi.

3. Lợi Ích Khi Sử Dụng Dụng Cụ Pha Trà Nhật Bản

Sử dụng các dụng cụ pha trà Nhật Bản sẽ tạo hương vị trà thơm ngon, đúng chuẩn và giúp kiểm soát lượng nước và nhiệt độ, đảm bảo lá trà không bị ngâm quá lâu, tránh vị đắng. Dụng cụ đánh trà giúp bột trà Matcha hòa quyện đều với nước, tạo ra lớp bọt mịn màng giúp giữ trọn vẹn hương vị và kết cấu của trà. Việc sử dụng đúng các dụng cụ này giúp trà giữ được độ tươi, thơm ngon và chuẩn vị theo truyền thống trà đạo Nhật Bản. Sự đơn giản, tinh tế của các dụng cụ và cách sử dụng chúng giúp tạo ra không gian thiền định, đưa người uống vào trạng thái bình an, tập trung vào hiện tại. Đây chính là điều làm cho trà đạo Nhật Bản trở thành một nghệ thuật sống, mang lại cảm giác thư thái và sâu lắng.

Hiện nay Tinh Hoa Gốm Sứ đang cung cấp các mẫu bình phong thủy phù hợp với cung, mệnh của tất các khách hàng và cả dụng cụ pha trà. Với thiết kế phong thủy, mang tính thẩm mỹ cao. Để nhận thêm nhiều thông tin bổ ích bạn có thể liên hệ trực tiếp qua số điện thoại đang hiển thị trên website hoặc nhắn tín qua Facebook để nhân viên chúng tôi tư vấn miễn phí.